اولویت‏ بندی زیرحوضه‏ ها با استفاده از آنالیز مورفومتری و تغییرات کاربری اراضی

نویسندگان

  • عطااله کاویان . دانشیار،گروه مهندسی آبخیزداری، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
  • مازیار محمدی کارشناس ارشد آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
  • مقدسه فلاح کارشناس ارشد آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
چکیده مقاله:

اولویت‏بندی حوضۀ آبخیز در مدیریت منابع طبیعی و خصوصاً مدیریت آبخیز بسیار مهم است. در این مطالعه از پارامترهای مورفومتری و تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تکنیک RS و GIS به‏منظور شناسایی زیرحوضه‏های حساس به فرسایش استفاده شده است. پارامترهای مورفومتری در نظر گرفته‌شده شامل اختلاف ارتفاع، پارامترهای خطی (تراکم زهکشی، نسبت انشعاب، طول جریان روی سطح زمین، فراوانی آبراهه و بافت زهکشی) و پارامترهای شکل (نسبت کشیدگی، ضریب فشردگی، ضریب گردی، شاخص شکل و فاکتور شکل) هستند. با استفاده از تکنیک RS، نقشۀ کاربری اراضی حوضۀ آبخیز تالار در پنج کاربری شامل، اراضی مرتع، جنگل، مسکونی، کشاورزی آبی و کشاورزی دیم در سال‏های 1991 و 2014 تهیه شد. اولویت‏بندی زیرحوضه‏ها در چهار اولویت خیلی زیاد، زیاد، متوسط و کم بر‌مبنای پارامترهای مورفومتری، پارامترهای کاربری اراضی و درنهایت با ادغام دو پارامتر مورفومتری و تغییرات کاربری اراضی صورت گرفت. برمبنای اولویت‏بندی تأثیر دو پارامتر مورفومتری و کاربری اراضی با هم از بین 21 زیرحوضۀ تالار نه زیرحوضه با 56/60 درصد مساحت در اولویت خیلی زیاد، شش زیرحوضه با 22/25 درصد مساحت در اولویت زیاد، پنج زیرحوضه با 19/12 درصد مساحت در اولویت متوسط و یک زیرحوضه با مساحت 03/2 درصد در اولویت کم قرار گرفتند. بیشترین مساحت حوضه در اولویت زیاد واقع شده است که نیاز به اقدامات فوری برای کنترل فرسایش و برنامه‏های حفاظتی حوضۀ آبخیز دارد.      

منابع مشابه

اولویت بندی زیرحوضه ها با استفاده از آنالیز مورفومتری و gis به منظور اقدامات آبخیزداری (مطالعۀ موردی: حوضۀ آبخیز مراوه تپه، استان گلستان)

اولویت بندی زیرحوضه ها از مهم ترین راهکارهای مدیریت جامع حوضۀ آبخیز و پایداری توسعه است. حفاظت از منابع طبیعی موجود از طریق علامت­گذاری زون های پتانسیل تخریب در سطوح کوچک برای توسعۀ پایدار، نیازی بنیادین محسوب می شود. طرح زون های پتانسیل تخریب برای اجرای اقدامات حفاظتی آبخیز، بدون برنامه­ریزی، اقتصادی نیست؛ در نتیجه این پیش نیازی برای پذیرش اولویت بندی زیرحوضه هاست. آنالیز مورفومتری به عنوان رو...

متن کامل

اولویت بندی زیرحوضه ها بر اساس عوامل مورفومتریک و کاربری اراضی با استفاده از تکنیک های rs وgis

چکیده عموما سه ویژگی اساسی حوضه آبخیز شامل خاک، پوشش گیاهی و توپوگرافی تغییرات هیدرولوژیک را در قالب فرایندهای بارش- رواناب و فرسایش اداره می کنند. دو ویژگی خاک و توپوگرافی، تغییرات کوتاه مدت ندارند و می توان آنها را جزء عوامل ایستا محسوب کرد. لیکن تغییر در واکنش هیدرولوژیک یک حوضه آبخیز در مقیاس زمانی میان مدت و بلند مدت به نوع و توزیع پوشش گیاهی بستگی دارد. هدف از تحقیق حاضر اولویت بندی سیل ...

ارزیابی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی در زیرحوضه نازلوچای

سابقه و هدف: در دهه های اخیر، دریاچه ارومیه با کاهش قابل توجهی در سطح آب مواجه شده است. با ادامه این شرایط، دریاچه بطور کامل خشک و یک مسئله مهم زیست محیطی در منطقه خواهد شد. عوامل انسانی مانند تغییر کاربری اراضی، یکی از مهم ترین عوامل در شکل گیری و تشدید این بحران است. از طرفی، برای مدیریت بهینه آب و خاک و تولید پایدار در حوضه آبریز، شناخت دقیق از تغییرات کاربری و توسعه اراضی کشاورزی ضرورت دارد...

متن کامل

اولویت بندی زیرحوزه ها با استفاده از آنالیز مورفومتری، فنون سنجش از دور و gis، حوزه آبخیز لهندر، استان گلستان

اولویت­بندی زیرحوزه­ها یکی از مهمترین راهکارهای مدیریت جامع منابع طبیعی و پایداری توسعه می­باشد. در این پژوهش 11 زیرحوزه آبخیز لهندر واقع در شرق استان گلستان با مساحت 63/272 کیلومترمربع، با محاسبه و آنالیز مورفومتری و استفاده از فنون rs و gis اولویت­بندی گردیده­اند. وضعیت فرسایشی در هر زیرحوزه نیز با تخمین شاخص رسوب سالانه مشخص شده است. در آنالیز مورفومتری پارامترهای طول آبراهه، نسبت انشعاب، تر...

متن کامل

پایش تغییرات کاربری اراضی / پوشش با استفاده از شاخص های شدت تغییرات، درجه پویایی و مقایسه پس از طبقه بندی

زمین یکی از منابع اولیه طبیعی است که کاربری اراضی آن در طول زمان تغییر می کند. کاربری اراضی فرآیندی طبیعی بوده و نمی توان آن را متوقف نمود اما قابل کنترل می باشد. افزایش جمعیت و رشد شهرنشینی یکی از مهمترین چالش های مدیریت کاربری اراضی می باشد. تهیه نقشه کاربری اراضی و بررسی روند تغییرات آن یکی از ضروری‌ترین اطلاعات مورد نیاز برای مدیریت منابع طبیعی می‌باشد. در تحقیق حاضر جهت تهیه نقشه تغییرات ک...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 2  شماره 3

صفحات  261- 274

تاریخ انتشار 2015-09-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023